Objawy pasożytów w organizmie człowieka: diagnostyka i leczenie

Infekcje pasożytnicze są bardzo częste. Według statystyk WHO ponad 80% światowej populacji jest zakażonych jednym lub większą liczbą typów robaków. Wiodące pozycje na liście obszarów endemicznych zajmują kraje Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej, jednak w innych krajach dość łatwo jest zarazić się robakami. W większości przypadków dzieje się tak na skutek nieprzestrzegania zasad higieny osobistej i żywności. Różnorodność gatunków robaków sugeruje równie szeroki zakres wywoływanych przez nie objawów. Oznaki obecności pasożytów w organizmie człowieka zależą od ich lokalizacji, etapu rozwoju, siły układu odpornościowego żywiciela i wielu innych czynników.

Objawy infekcji

Niektóre robaki są przyczyną poważnych chorób prowadzących do śmierci lub nieodwracalnych problemów zdrowotnych, inne zaś osiadają w jelitach lub innych narządach i objawiają się jedynie w niewielkim stopniu, w wyniku czego mogą przez kilka lat pasożytować, zatruwając organizm ludzki toksynami. produkty ich żywotnej działalności. Ciągłe zatrucie jest nieuniknione w przypadku robaczycy. Obce mikroorganizmy wdzierają się do skoordynowanego funkcjonowania narządów i dokonują własnych dostosowań, stając się jednym z ogniw łańcucha procesów charakterystycznych dla zwykłego człowieka.

Objawy inwazji robaków zależą od lokalizacji pasożytów. Nagromadzenie robaków obserwuje się we wszystkich układach narządów: w jelitach, wątrobie, sercu, mózgu. Zazwyczaj mikroorganizmy przechodzą w organizmie człowieka kilka etapów rozwoju, których stan różni się w zależności od fazy wzrostu robaków. Istnieją również objawy ogólne, które wskazują na możliwą robaczycę i stają się powodem do konsultacji z lekarzem i poddania się zabiegom diagnostycznym w celu ich identyfikacji:

• niezdrowy kolor skóry;
• szybkie męczenie się;
• wysypki skórne o nieznanej etiologii;
• bezpodstawny niedobór witamin (nawet przy normalnej ilości witamin dostających się do organizmu, nie są one wystarczające dla osoby, ponieważ większość z nich jest wchłaniana przez pasożyty);
• zwiększona łamliwość paznokci, wypadanie włosów;
• niedokrwistość;
• obniżona odporność, objawiająca się częstymi przeziębieniami i chorobami zakaźnymi;
• utrata masy ciała;
• utrata apetytu;
• bóle mięśni (robaki rzadko przebywają długo w jednym miejscu, zwykle okresowo migrują między narządami lub w obrębie układu pokarmowego, powodując ból mięśni, uszkadzając je podczas ruchu);
• zaburzenia snu spowodowane zatruciem i jego wpływem na układ nerwowy;
• nocny bruksizm;
• zły oddech;
• pigmentacja skóry;
• rozwój nowotworów złośliwych.

Klasyfikacja objawów robaków u ludzi opiera się na konkretnym typie pasożyta, w którym wystąpiła infekcja. Jelitowe postacie robaczycy objawiają się najczęściej zaburzeniami trawienia i innymi objawami wskazującymi na zaburzenia strukturalne i funkcjonalne przewodu żołądkowo-jelitowego:

• zaparcie;
• biegunka;
• bębnica;
• wzdęcia, zwiększone tworzenie się gazów;
• obecność nietypowych wtrąceń w kale: krew, śluz, martwe pasożyty;
• krwawienie jelitowe;
• ostra niedrożność;
• przetoki jelitowe;
• dysbakterioza;
• swędzenie i pieczenie w okolicy zwieracza odbytu.

Lokalizacja patogenów pozajelitowych postaci infekcji pasożytniczych w innych narządach powoduje poważne zakłócenia w jego pracy, rozwój chorób związanych z niepełnieniem przez niego normalnych funkcji i powstawaniem cyst. Po zaatakowaniu układu odpornościowego i stworzeniu sprzyjających warunków do przeżycia i rozmnażania, pasożyty pozostają w organizmie, a złożoność leczenia wzrasta proporcjonalnie do czasu ich przebywania w organizmie człowieka. Pierwotniaki i robaki mogą powodować:

• mdłości;
• wymioty;
• wysoka temperatura;
• dreszcze;
• drgawki;
• zwiększone pocenie się;
• częstoskurcz;
• migrena;
• zapalenie mózgu (trypanosomatoza);
• uszkodzenie i paraliż centralnego układu nerwowego;
• ataki duszącego kaszlu;
• duszność;
• ropna wydzielina z zewnętrznych narządów płciowych;
• swędzenie i pieczenie w okolicy narządów płciowych.

Często robaki maskują się jako inne choroby, a ich patogeny są w stanie ukryć się przed układem odpornościowym, popadając w letarg, ale jednocześnie wchłaniając wszystkie substancje niezbędne dla człowieka i zatruwając jego ciało produktami ich życiowej aktywności. Zdarzają się przypadki, gdy pasożyty można zdiagnozować bez pomocy lekarza i można je zobaczyć gołym okiem: w kale, pod skórą, w gałkach ocznych.

Główne rodzaje robaczycy

Na świecie występuje ponad 250 różnych rodzajów infekcji pasożytniczych. Klasyfikuje się je ze względu na rodzaj patogenów, które dzielą się na klasy i podklasy ze względu na ich cechy zewnętrzne i sposób żerowania w organizmie człowieka:

• glisty;
• taśma;
• przywry;
• jednokomórkowy.

Istnieją robaki i pierwotniaki typowe dla danego obszaru, na przykład enterobiaza jest dość powszechną chorobą pasożytniczą u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, łatwą do zdiagnozowania i leczenia. Niemniej jednak można również spotkać egzotyczny rodzaj inwazji robaków. Śpiąca choroba wywoływana przez trypanosomę przenoszona jest przez muchę tse-tse, której endemicznym obszarem jest kontynent afrykański, jednak turyści, którzy w obcym kraju nie przestrzegają zasad bezpieczeństwa, przynoszą ze sobą tę uciążliwość, zagrażając nie tylko sobie, ale także innym dookoła nich. Do najczęstszych rodzajów infekcji pasożytniczych zalicza się:

1. Enterobioza. Czynnikiem sprawczym jest nicienie owsiki, osiągające długość 1-1, 2 cm, kolor robaków jest biały, kształt wrzecionowaty. Najczęstszy rodzaj robaczycy. Najczęściej występuje u dzieci, które chodzą do szkoły i przedszkola, czyli mają stały kontakt z dużą grupą ludzi. Dziecko nie ma rozwiniętych umiejętności higieny osobistej, więc przenoszenie się infekcji z jednego na drugiego następuje w bardzo krótkim czasie. Objawy są nasilone i prawie zawsze towarzyszy im swędzenie odbytu, które nasila się w nocy.

   Leczenie dzieci komplikuje fakt, że dość trudno jest ograniczyć ich zdolność do drapania swędzących miejsc, ale jeśli nie zostanie to zrobione, nastąpi ciągła samoinfekcja - jaja robaków spod paznokci ponownie dostaną się do układu pokarmowego.

2. Glistnica– jelitowa postać infekcji pasożytniczej, której czynnikiem sprawczym są glisty. Nicienie dorastają do 40 cm długości i są dwupienne. Zakażenie następuje drogą fekalno-oralną. Na liście często występujących rodzajów inwazji robaków pasożytniczych glistnica zajmuje drugie miejsce po enterobiozach. Oznaki obecności pasożytów zaczynają się od niedoboru witamin, złego samopoczucia i łagodnych objawów zaburzeń żołądkowo-jelitowych, a w przypadku braku leczenia wyrażają się zmianami zwyrodnieniowymi w budowie i funkcjonowaniu układu pokarmowego, reakcjami alergicznymi, zespołem oskrzelowo-płucnym.
3. Opistorchiazaspowodowane przez opisthorchis lub przywrę koci. Aby dojrzeć, jaja pasożyta muszą przedostać się do środowiska wodnego. Ten typ robaków należy do przywr. Zakażenie człowieka następuje poprzez spożycie zakażonych ryb, które nie zostały poddane wystarczającej obróbce cieplnej lub soleniu. Miejscem lokalizacji jest wątroba, pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe, gdzie gromadzą się robaki powodujące zatykanie i powstawanie kamieni. Możliwe konsekwencje to powstawanie cyst, guzów, ropni i rozwój zapalenia wątroby. Występuje w postaci ostrej i przewlekłej, której towarzyszą objawy chorób przewodu pokarmowego.

Oprócz powyższego w populacji często diagnozuje się wiele rodzajów pasożytów:

• Giardia;
• toksokara;
• toksoplazma;
• włosogłówki;
• ameba;
• pneumocystoza;
• Trichomonas;
• chlamydie;
• robaki sercowe;
• muszycy.

Diagnoza i leczenie

Wykrywanie inwazji robaków obejmuje serię badań, zbieranie wywiadu i ręczne badanie pacjenta. Ustalając dane dotyczące choroby, lekarz stwierdzi, że zdarzały się wyjazdy na obszary endemiczne lub w rodzinie jest osoba z już rozwiniętą robaczycą. Badanie wizualne daje specjalistom możliwość oceny stanu skóry, obecności lub braku wysypki, przebarwień i brodawek. Rozpoznanie niektórych infekcji pasożytniczych następuje bez użycia tych testów, ze względu na fakt, że robaka można faktycznie zobaczyć przez skórę lub błonę oka, tak jak ma to miejsce w przypadku oftalmomyazy.

Do popularnych metod diagnozowania pasożytów w jelicie człowieka i innych narządach zalicza się:

• coprogram (kał na jaja robaków należy zbadać dwukrotnie, w odstępie trzytygodniowym, który jest określony na podstawie charakterystyki aktywności życiowej robaków);
• CBC i BAC (badania krwi wskazują na obecność robaczycy jedynie pośrednio, wzrost liczby eozynofilów wskazuje na wystąpienie infekcji, ale w celu ustalenia szczegółów należy wykonać dodatkowe badania);
• ELISA (test immunoenzymatyczny, oparty na wykrywaniu przeciwciał przeciwko antygenom chorobowym, jedna z najbardziej niezawodnych metod wykrywania robaków);
• PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy, bardzo dokładny rodzaj badań, ale mało stosowany ze względu na wysoki koszt).

W zależności od diagnozy lekarz prowadzący przepisuje terapię lekami przeciwrobaczymi.

Jednak stosowanie wyłącznie leków przeciwrobaczych nie da pożądanego efektu. Terapię należy łączyć z lekami przeciwskurczowymi w celu złagodzenia bolesnych objawów i złagodzenia stanu pacjenta, witaminami i sorbentami. Główny lek zabija same robaki, ale ich ciała pozostają w organizmie i zatrucie trwa. Aby temu zapobiec, należy szybko usunąć martwe robaki wraz z toksynami i wytwarzanymi przez nie odpadami.

Przestrzeganie podstawowych środków profilaktycznych, takich jak przestrzeganie zasad higieny osobistej, mycie owoców i picie wody wyłącznie ze sprawdzonych źródeł, pozwoli zmniejszyć ryzyko zakażenia obcymi mikroorganizmami. Wszystkie robaki wymagają szybkiego leczenia farmakologicznego, którego zaniedbanie prowadzi do katastrofalnych konsekwencji.